Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi

Çok Kriterli Karar Verme Kapsamında Kriter Ağırlıklandırılması İçin Yeni Bir Teknik: Genişletilmiş Standart Sapma Yöntemi [Pamukkale Univ Muh Bilim Derg]
Pamukkale Univ Muh Bilim Derg. Baskıdaki Makaleler: PAJES-07683 | DOI: 10.65206/pajes.07683  

Çok Kriterli Karar Verme Kapsamında Kriter Ağırlıklandırılması İçin Yeni Bir Teknik: Genişletilmiş Standart Sapma Yöntemi

Furkan Fahri Altıntaş
Aydın İl Jandarma Komutanlığı

Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri, farklı kriterler altında alternatiflerin değerlendirilmesine olanak sağlayan sistematik yaklaşımlardır. Kriterlerin göreli önem derecelerinin belirlenmesi, elde edilen sonuçların güvenilirliğini doğrudan etkileyen kritik bir adımdır. Bu çalışmada, klasik Standart Sapma (SD) yönteminin sınırlılıklarını aşmak amacıyla Genişletilmiş Standart Sapma (ESD) yöntemi önerilmektedir. Önerilen yöntem, yalnızca kriterlerin kendi iç varyasyonlarını değil, aynı zamanda diğer kriterlerle olan karşılıklı ilişkilerini de dikkate alarak daha kapsamlı bir ağırlıklandırma süreci sunmaktadır. ESD yöntemi, kriterlerin yalnızca bireysel dağılımlarına değil, aynı zamanda diğer kriterler üzerindeki etkilerine dayalı olarak ağırlık hesaplamaktadır. Böylece, kriterler arasındaki karşıtlık dereceleri ve veri setinin genel yapısı daha bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, önerilen yöntemin klasik SD ve diğer yaygın nesnel ağırlıklandırma yöntemleri ile karşılaştırmalı analizini yaparak yöntemlerin avantajlarını ve sınırlılıklarını ortaya koymaktır. Önerilen yöntemin uygulanabilirliğini test etmek amacıyla duyarlılık, comperative ve simulation analizleri gerçekleştirilmiş ve yöntem farklı karar matrisleri üzerinde uygulanarak istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, önerilen yöntemin nesnel ağırlıklandırma süreçlerinde sağlam ve güvenilir bir alternatif sunduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Standard sapma (SD), Genişletilmiş standart sapma (ESD), İçsel dağılım, Dışsal dağılım


A Novel Technique for Criterion Weighting in Multi-Criteria Decision Making: The Extended Standard Deviation (ESD) Method

Furkan Fahri Altıntaş
Aydın Provincial Gendarmerie Command

Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods provide systematic approaches for evaluating alternatives under multiple criteria. Determining the relative importance of criteria is a critical step that directly affects the reliability of the obtained results. In this study, the Extended Standard Deviation (ESD) method is proposed to overcome the limitations of the classical Standard Deviation (SD) method. The proposed method offers a more comprehensive weighting process by considering not only the internal variations of individual criteria but also their interrelationships with other criteria. Unlike conventional SD, the ESD method calculates weights based on both the individual distributions of criteria and their effects on other criteria. This approach enables a more holistic evaluation of the degree of contrast among criteria and the overall structure of the dataset. The primary objective of this study is to conduct a comparative analysis of the proposed method against the classical SD method and other widely used objective weighting techniques, thereby identifying their respective advantages and limitations. To assess the applicability of the proposed method, sensitivity, comparative, and simulation analyses were performed, and the method was statistically evaluated by applying it to different decision matrices. The findings indicate that the proposed method provides a robust and reliable alternative in objective weighting processes.

Keywords: Standard deviation (SD), Extended standard deviation (ESD), Intrinsic distinction, External distinction




Sorumlu Yazar: Furkan Fahri Altıntaş, Türkiye


ARAÇLAR
Tam Metin PDF
Yazdır
Alıntıyı İndir
RIS
EndNote
BibTex
Medlars
Procite
Reference Manager
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder

Benzer makaleler
Google Scholar