Çankırı İli Covid-19 Aşı OkuryazarlığıSinan Bulut1, Ayşe Aykurt2, OGUZHAN AYKURT31Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çankırı Türkiye
2Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çankırı Türkiye
3Çankırı İl Sağlık Müdürlüğü Çankırı Türkiye
GİRİŞ ve AMAÇ: Salgınla mücadelede en önemli koruyucu faktörlerin başında Covid-19 aşıları gelmekte, ancak aşıya karşı farklı tutumlarda görülmektedir. Aşı okuryazarlığı, kişilerin aşılar hakkındaki doğru kararları vermek için temel sağlık bilgileri ve hizmetlerini elde etme, işleme ve anlama kapasitesini göstermektedir. Bu araştırmada, Çankırı ilinde yaşayanların Covid-19 aşı okuryazarlık düzeyinin değerlendirilmesi ve aşı okuryazarlığına etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araştırma kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evreni, Çankırı ili merkez ve çevre ilçelerde yer alan Aile Sağlığı Merkezlerine (ASM) kayıtlı 18 yaş ve üzeri bireylerden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sosyo-demografik özellikleri içeren 12 soru, ikinci bölümde ise Covid-19 aşısı okuryazarlık ölçeği yer almaktadır. Araştırma verileri 01.12.2021 - 31.01.2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmada ilçelere göre tabakalandırma yöntemi kullnılmış ve 400 kişiye ulaşılmıştır. Veriler SPSS 25.0 paket programında analiz edilmiştir.
BULGULAR: Araştırmada Çankırı ili Covid-19 aşı okuryazarlık düzeyi 2,80±0,53 ile orta düzeyde olduğu görülmüştür. Covid-19 aşısı olma durumu ile Covid-19 aşı okuryazarlığı düzeyleri incelendiğinde aşı olan bireylerde okuryazarlık düzeyi daha yüksek olarak saptanmıştır. En yüksek Covid-19 aşı okuryazarlık düzeyi Çankırı Merkez ilçede bulunmuştur. 60 yaş ve üstü bireylerde Covid-19 aşı okuryazarlık düzeyi anlamlı olarak diğer gruplara göre daha düşük bulunmuştur. Yaşlı nüfusun fazla bulunduğu ilçelerde Covid-19 aşı okuryazarlık düzeyleri daha düşük olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemiştir ve literatür ile uyumlu olarak ileri yaş grubunda, diğer gruplara göre daha düşük saptanmıştır. Çalışmada, Covid-19 aşısı olma durumu ile Covid-19 aşı okuryazarlığı düzeyleri birlikte değerlendirildiğinde aşı olan bireylerde okuryazarlık düzeyi daha yüksek olarak saptanmıştır.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Enfeksiyon hastalıklarının önlenmesi ve ortadan kaldırılması için en önemli mücadele yöntemlerinden biri olan aşı, toplum sağlığı için gereklilik taşımaktadır. Son yıllarda önemli bir sağlık sorunu olarak oratay çıkan Covid-19’dan korunma için de aşı önemini giderek artırmıştır. Gelecekte yaşanabilecek pandemilerle mücadelede özellikle 65 yaş ve üzeri yaşlı bireylerde aşı okuryazarlık düzeyi artırılmalı ve aşılama oranları yükseltilerek hastalanma oranlarının ve ölümlerin azaltılacağı değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aşı okuryazarlığı, Covid-19, Sağlık
Covıd-19 Vaccine Literacy In Cankırı ProvicienceSinan Bulut1, Ayşe Aykurt2, OGUZHAN AYKURT31Çankırı Karatekin University, Faculty Of Health Science Çankırı Turkey
2Çankırı Karatekin University, Institute Of Health Science, Çankırı Turkey
3Çankırı Provincial Directorate Of Health Çankırı Turkey
INTRODUCTION: Covid-19 vaccines are at the forefront of the most important protective factors in the fight against the epidemic, but there are different attitudes towards the vaccine. Vaccine literacy indicates the capacity of individuals to obtain, process and understand basic health information and services to make sound health decisions about vaccines. This study aimed to evaluate the vaccination literacy level of Çankırı province and to determine the factors affecting vaccination literacy.
METHODS: The research is a cross-sectional type research. The population of the research consists of individuals aged 18 and over who are registered to the Family Health Center located in Çankırı province and all districts. In this study, a questionnaire was used as a data collection tool. The survey consists of two parts. In the first part, there are 12 questions, including socio-demographic characteristics. In the second part, there is the Covid-19 vaccine literacy scale. Research data was collected between 01.12.2021 - 31.01.2022. The determined sample number was stratified according to the FHC populations in the center and districts, and the person to be sampled from each FHC was determined as 400. The data were analyzed in the SPSS 25.0 package program.
RESULTS: Covid-19 vaccine literacy level in Çankırı province was determined as medium level (2,80±0,53). In the study, when the Covid-19 vaccine status and the Covid-19 vaccine literacy levels were examined, the literacy level was found to be higher in the individuals who were vaccinated Although the Covid-19 vaccine literacy levels are lower in districts with a high elderly population, no statistically significant difference was observed and in accordance with the literature, it was found to be lower in the older age group than in other groups. In the study, when the Covid-19 vaccine status and the Covid-19 vaccine literacy levels were examined, the literacy level was found to be higher in the individuals who were vaccinated and showed similar results with other studies.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Vaccination, one of the most important methods of combating infectious diseases and is necessary for public health. Vaccination has increasingly become more important for protection against Covid-19, which has emerged as an important health problem in recent years. Within the scope of the fight against pandemics, the vaccination literacy level should be increased, especially in elderly individuals aged 65 and over, and it is evaluated that disease rates and deaths will be reduced by increasing vaccination rates.
Keywords: Vaccine literacy, Covid-19, Health
Sorumlu Yazar: Sinan Bulut, Türkiye
|
|
Yazdır
Alıntıyı İndir
RIS
E-Postala
Paylaş
Yazara e-posta gönder
PubMed